Laatste wijziging: 1 februari 2024.
Update: 5-8-2023
Loop via het centrale pad voorbij het centrale plein met grootkruis. Het 4e vak aan je rechterhand is vak TE.
In de grond liggen vierkante blokken met daarop de vak-letters waar je ook een vak aan kunt herkennen en op de begraafplaats staat sinds 2022 een plattegrond.
Het vak is genummerd tot graf 144 maar start pas bij graf nummer 1-6.
Update: Sinds 2021 zijn de eerste 5 graven ook voorzien van een kruis.
Voormalige begraafplaatsen
In dit vak zijn de gesneuvelden overgebracht vanaf 8 locaties en een aantal veldgraven.
- Arnhem (GLD) – Algemene begraafplaats (Moscowa) (7x)
- Balgoij (GLD) – R.K begraafplaats (1x)
- Eindhoven (NB) – Ehrenfriedhof Woensel (1x)
- Goes (Z) -Ehrenfriedhof am Hafen (1x)
- Halsteren (NB) – Begraafplaats Geestelijk zkh “Vrederust” (2x)
- Meppel (DR) -Algemene begraafplaats (1x)
- Nijmegen (GLD) – Paters van het Heilig Sacrament begraafplaats (1x)
- Zutphen (GLD) -R.K begraafplaats (1x)
Rangen
Qua rangen/functies vind je hier geen opvallenden.
Het gros van de rangen bestaan uit Unteroffiziere, Grenadiers en (Ober)gefreiters.
De hoogste rang in dit vak is Oberleutnant wat vergelijkbaar is met 1e Luitenant.
Vrouwen, kinderen, kindsoldaten en leeftijden
De oudste* in dit vak is 60 en had Schütze als rang, Rudolf Kopp *16-4-1884 – † 13-12-1944 (TE-12-138).
De jongste militair* is 17 jaar oud geworden en had Jäger als rang. Walter Schwenke *24-1-1926 – † 29-10-1944 (TE-10-113).
De jongste burger, een meisje, is hooguit enkele weken oud geworden. Petra Werner *1-6-1944 – † 10-7-1944 (TE-11-128)
Haar RVO (Rapport van overbrenging) meldt dat ze in mei 1963 vanaf begraafplaats Moscowa in Arnhem is overgebracht naar vak STE op Ysselsteyn. Het vak met aanduiding STE ga je nu niet meer vinden, deze is zoals alle andere vakken (STA-STB-STC enz enz) omgezet naar TA-TB-TC.
*Dit geldt uiteraard onder de bekende graven. Ook hier geldt dat onder de onbekenden nog jongeren of ouderen kunnen liggen.
De gemiddelde leeftijd onder de gesneuvelden in dit vak ligt net boven de 30 jaar.
Het aantal kindsoldaten in dit vak bedraagt 3. Deze gesneuvelden zijn niet ouder geworden dan 17 jaar.
Het aantal onbekende soldaten is 91 en er ontbreken drie graven.
Er liggen zes vrouwen in dit vak.
- TE-06-068 Marie Stiller † 1-8-1944
- TE-11-124 Laura Samol 1-1-1913 † 9-1-1941
- TE-11-127 Maria Breiteneder 3-3-1916 † 3-6-1944
- TE-11-128 Petra Werner 1-6-1944 † 10-7-1944
- TE-11-130 Anna Rademacher 1-1-1891 † 21-8-1944
Nederlanders
In vak TE vind je tien Nederlanders.
Oorzaken overlijden
Van het gros is onbekend wat de oorzaak van overlijden was maar van een paar personen is wel wat bekend. Van 8 man in dit vak is bekend dat ze omkwamen door het neerstorten van hun vliegtuig. Je kunt van alle neergestorte vliegtuigen op de pagina van het SGLO inzien wie er in zat, waar neergestort en waar begraven.
Er is één dubbelgraf. Twee kruisen die hetzelfde genummerd zijn en tegen elkaar liggen. Dit is TE-7-78 en bevat de gesneuvelden Jakob Dethlefsen en Friedrich-Wilhelm Sawade. Een Duitser en een Pool die samen met hun Heinkel HE-111 neerstortte bij Ossendrecht tijdens de eerste dagen van de oorlog in Nederland. Collega Klabunde ligt echter in een heel ander vak, namelijk BA-4-96.
Tien man overleden in interneringskamp Westerbork. Dit was na de bevrijding 1 van de vele kampen waar “foute” Nederlanders werden opgesloten tot was uitgezocht of ze wel echt fout waren.
Verzamelgraven
In vak TE vind je vele grafkruisen met de tekst “Ein Deutscher Soldat” maar ook dezelfde kruisen maar dan met afwijkende teksten erop waar meerdere onbekende soldaten begraven liggen.
Je vindt hier “Zwei Deutsche Soldaten”, “Fünf Deutsche Soldaten”, “Sechs Deutsche Soldaten” en “Acht Deutsche Soldaten”.
Het bijzondere van het graf met daarin ‘Zwei Deutsche Soldaten’ is dat deze tot enkele jaren geleden “Drei Deutsche Soldaten” op de steen had staan.
Er is reeds één naam bekend geworden, Josef Nowakowski.
Schedel verbrijzeld door kopschoten
De overbrengingspapieren die tientallen jaren geleden zijn opgemaakt melden soms opmerkelijke details.
Van één soldaat die als onbekende in vak TE ligt werd vermeld dat hij onder de vloer van een kippenboerderij lag in Nederweert. De details maakte ook melding dat zijn schedel verbrijzeld was door kopschoten. Wat is hier is gebeurd is helaas onduidelijk.
Landwachter: Jacob Dirk Wijker (Unterscharführer)
Jacob verdween spoorloos op een dag in 1944. Na de oorlog werd in een tuin in Meppel het lichaam van een onbekend persoon gevonden, een Landwachter. Deze werd begraven op de algemene begraafplaats te Meppel. De nabestaanden van Jacob begonnen na de oorlog een zoektocht naar hun familielid waarbij pas jaren later in 1950 de onbekende landwachter werd opgegraven.
Dit gaf helaas geen positieve identificatie en Jakob werd als “ein Deutscher soldat” begraven op Ysselsteyn. In 1967 werd er een her-identificatie gedaan en werd hij abusievelijk als een Duitser geïdentificeerd.
Jarenlang was het stil tot er in 2007 iemand onderzoek ging doen en in 2010 toestemming kreeg het lichaam op te graven voor DNA onderzoek. Via de familie van Jacob Wijker, zijn nog in leven zijnde zus en een neef en nichtje, werd er uiteindelijk een positieve identificatie op basis van DNA gedaan. Jacob Dirk was uiteindelijk geïdentificeerd en werd herbegraven, nu met zijn naam op het kruis.
Bron: Kroongetuige DNA door Lex Meulenbroek en Paul Poley
Karl Willius
De 24-jarige Karl claimde 50 overwinningen in 371 missies. Naast bommenwerpers schoot hij diverse Spitfires neer. Bij zijn 50ste slachtoffer, een B-24 Liberator van Joe Buland ging het fout. Na de B-24 neergeschoten te hebben met zijn FW-190 werd een escorterende Amerikaanse P-47 Thunderbolt van Alton B. Snyder van 361 Fighter Group (375 Fighter Squadron) hem fataal. Hij stortte neer in Overijssel op 8 april 1944.
Postuum werd hij bevorderd tot Oberleutnant en kreeg hij het Ridderkruis uitgereikt. Pas in 1967 werd zijn vliegtuig en lichaam geborgen.
Graflocatie TE-6-67
Ludwig Walle
Op de website van Vriendenairbornemuseum.nl staan diverse “ministories” en 1 daarvan wordt de in vak TE begraven SS-Sturmmann Ludwig Walle vermeld.
Na de slag om Arnhem werden 49 militairen vermist. De gesneuvelden van het opleidingsbataljon werden oa gevonden in de tuin van villa Rhijnstein naast het Sint Elisabeths Gasthuis en op de noodbegraafplaats bij Kriegslazarett 1/686 in het Gemeenteziekenhuis. Daarnaast werden sommige militairen buiten Arnhem begraven nadat ze in militaire ziekenhuizen, zoals Kriegslazarett 4/686 in Apeldoorn, aan hun verwondingen waren overleden.
Eén van de vermiste militairen, SS-Sturmmann Ludwig Walle, werd bijna twintig jaar na de gevechten gevonden in een veldgraf in de achtertuin van een huis aan de Utrechtseweg. Op 7 september 1964 werd hij herbegraven, nu op Ysselsteyn in graf TE-10-118. Lees het uitgebreide verhaal op de bronsite, link onderaan de pagina.
Data betreffende vak
Aantal genummerde graven:
Aantal onbekende graven:
Ontbrekende graven:
Aantal vrouwen (militair):
Aantal vrouwen (burger):
Aantal kinderen (burgers):
Aantal kindsoldaten:
Overleden na bevrijding (5-5-1945):
Aantal Nederlanders:
Ritterkreuz dragers:
Overleden bij het (gedwongen) ruimen van munitie:
Opvallende rangen:
– 144
– 91
– 4
– 0
– 0
– 1
– 3
– 12
– 10
– 1
– 0
– Geen
Elk bericht is tot stand gekomen door gebruik te maken van diverse bronnen.
- SGLO [Studiegroep Luchtoorlog]
- Find a Grave Ysselsteyn [Fred van den Munckhof]
- Stichting Oorlogsslachtoffers [Richard Schoutissen]
- Ancestry Duitse database [Betaalde database]
- Boek: Achtung Minen-Antoon Meijers
- Boek: Duitse militaire begraafplaats Ysselsteyn-Hans Sakkers
- Alle getoonde foto’s zijn door de webmaster gemaakt tenzij anders vermeld. Deze mogen dus ook niet zonder schriftelijke toestemming verspreid worden.
Losse links naar verhalen
Indeling Ysselsteyn
| Rij 1 | Rij 2 | Rij 3 | Rij 4 | Hoofdpad | Rij 5 | Rij 6 | Rij 7 | Rij 8 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| CN/CU | CV | CW | CX | ↑ | AP | Bos | Bos | Bos |
| CQ | CR | CS | CT | ↑ | AR | Bos | Bos | Bos |
| CM | AM | CO | CP | ↑ | AT | Bos | Bos | Bos |
| Bos | CJ | CK | CL | ↑ | AX | Bos | Bos | Bos |
| Bos | CG | AK | AL | ↑ | AQ | Bos | Bos | Bos |
| Bos | AH | AI | AJ | ↑ | TE | Bos | Bos | Bos |
| TL/TLL | CA | CB | CC | ↑ | AB | AC | AD | AO/AE |
| TJ/TJJ | BX | BY | BZ | ↑ | Y | Z | AA | CF/AN |
| TH/THH | BU | BV | BW | ↑ | V | W | X | AF |
| Kameradengraven | Kameradengraf | Kameradengraf | Kameradengraf | Hoofdkruis | Kameradengraf | Kameradengraf | Kameradengraf | Verzamelgraf |
| TF/TFF | BR | BS | BT | ↑ | S | T | U | AG |
| TD/TDD | BO | BP | BQ | ↑ | P | Q | R | TCC/TC |
| TB/TBB | BL | BM | BN | ↑ | M | N | O | TAA/TA |
| BH | BI | BJ | BK | ↑ | I | J | K | L |
| BD | BE | BF | BG | ↑ | E | F | G | H |
| AZ | BA | BB | BC | ↑ | A | B | C | D |
| CD | CE | CI | 1914-1918 | Infobord | Ginkgoboom | CH | AV | AU |
| Bosrand | Bosrand | Bosrand | Bezoekerscentrum | Entree | Wit gebouw | Bosrand | Bosrand | Bosrand |
Disclaimer: Alle info wordt met de groots mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Doch kan ik fout geteld hebben of graven over het hoofd hebben gezien die wel in een bepaalde categorie vielen en ik ze daar niet bij telde. Ik controleer regelmatig op nieuwe info en maak correcties waar nodig.
Alle vermelde cijfers omtrent aantallen zoals:
– Aantal vrouwen in vak XX
– Aantal Nederlanders in vak XX
– Aantal kindsoldaten in vak XX
– etc etc
zijn afkomstig uit mijn database welke alle graven op Ysselsteyn omvat. Hieruit kan ik eenvoudig de benodigde info halen en zo tot een droge lijst met bepaalde data komen. Dit is handig maar ook meteen een risico, als de ingevoerde info niet compleet is kun je verkeerde conclusies trekken. Ik durf met 100% zekerheid te zeggen dat de info niet compleet is en dat alle info benoemd in mijn tabellen bij benadering is. Veel info is niet bekend door de aanwezigheid van onbekende soldaten [Ein Deutscher soldat] maar ook door het ontbreken van bepaalde info over bekende soldaten of foutieve informatie is het nooit compleet of 100% correct. Als ik aantallen vermeld zijn dit dus altijd de minimale aantallen.