Laatste wijziging: 24 februari 2024.
Loop via het centrale pad tot het 4e vak aan je rechterhand, dat is vak M. Sla rechtsaf en loop door tot de bosrand en daar ligt vak TA/TAA.
In de grond liggen vierkante blokken met daarop de vak-letters waar je ook een vak aan kunt herkennen en op de begraafplaats staat sinds 2022 een plattegrond.
Voormalige begraafplaatsen
In dit vak zijn de gesneuvelden overgebracht vanaf 21 locaties en een aantal veldgraven.
- Almelo (O) – Algemene begraafplaats (2x)
- Amersfoort (U) – Algemene begraafplaats Rusthof (1x)
- Apeldoorn (GLD) – St.Jozefstichting begraafplaats (10x)
- Arnhem (GLD) – Ehrenfriedhof Zypendaal (24x)
- Arnhem (GLD) – Niet vermelde begraafplaats (12x)
- Assen (DR) – Zuiderbegraafplaats (38x)
- Beilen (DR) -Algemene begraafplaats (1x)
- Den Haag (ZH) -Algemene begraafplaats Westduin (17x)
- Deventer (O) – Rooms-Katholieke begraafplaats H Lebuinus (1x)
- Ede (GLD) -Algemene begraafplaats (37x)
- Enschede (O) -Oosterbegraafplaats (1x)
- Groenlo (GLD) -Rooms-Katholieke begraafplaats (104x)
- Hien aan de Waal (GLD)- Nederlandshervormde begraafplaats (Buurtschap) (1x)
- Hilversum (NH) -Algemene begraafplaats (10x)
- Hilversum (NH) -Noorderbegraafplaats (2x)
- Lienden (GLD) -Algemene begraafplaats (1x)
- Maastricht (L) -Duitse militaire begraafplaats Tongerenseweg (3x)
- Reusel (NB) -Begraafplaats (1x)
- Rolde (DR) – Algemene begraafplaats (2x)
- Rotterdam (ZH) – Algemene begraafplaats Crooswijk (12x)
- Weerselo (O) -Begraafplaats (1x)
Rangen
Qua rangen/functies vind je hier geen opvallende.
Het gros van de rangen bestaan uit Unteroffiziere, Grenadiers en (Ober)gefreiters.
De hoogste rang in vak TA is Hauptmann wat vergelijkbaar is met Kapitein en in vak TAA is Major de hoogste.
Vrouwen, kinderen, kindsoldaten en leeftijden
De oudste* in vak TA is 65 en was Wachmann, Pieter van Loon *22-7-1878 – † 21-12-1943 (TA-10-119).
De jongste* was net 2 maanden 16 jaar oud en had geen bekende rang. Johannes de Boer *15-1-1929 – † 14-3-1945 (TA-7-82).
De oudste* in vak TAA is 64 en had geen bekende rang, Franz Bergstein *20-12-1880 – † 13-4-1945 (TAA-1-4).
De jongste* is 17 jaar oud geworden en had Soldat als rang. Ludwig Treffer *17-11-1927 – † 2-3-1945 (TAA-6-62).
*Dit geldt uiteraard onder de bekende graven. Ook hier geldt dat onder de onbekenden nog jongeren of ouderen kunnen liggen.
De gemiddelde leeftijd onder de gesneuvelden in vak TA ligt net onder de 30 jaar en in vak TAA rond de 29.5.
Het aantal kindsoldaten in vak TA bedraagt vijf en in vak TAA vier. Deze gesneuvelden zijn niet ouder geworden dan 17 jaar.
Het aantal onbekende soldaten is in vak TA zeven en er ontbreken twee graven.
Het aantal onbekende soldaten is in vak TAA twaalf en er ontbreken geen graven.
Er liggen 2 vrouwen in vak TA en geen enkele in vak TAA.
Nederlanders
In vak TA vind je 119 Nederlanders.
In vak TAA vind je 1 Nederlander.
- Gerardus van der Lugt. Geboren 5-10-1912 en op 13-4-1945 overleden.
Oorzaken overlijden
Van het gros is onbekend wat de oorzaak van overlijden was maar van een paar personen is wel wat bekend. Minimaal zes personen zijn gefusilleerd door eigen collega’s of door geallieerden. Zeven personen kwamen om door een actie van het verzet. Van zes personen is bekend dat ze door een luchtaanval sneuvelden.
Acht man overleden door bewakers in interneringskamp Harskamp.
Diverse overleden door natuurlijke oorzaken zoals aan een hartaanval enz. Eén persoon pleegde zelfmoord, al was dit waarschijnlijk gedwongen.
Jacobus Spreij
Deze Nederlander was een vroeg lid van de NSB en vervulde diverse functies tijdens de oorlog waaronder plaatsvervangend commandant van een spionnenschool. In zijn privéleven ging hij een relatie aan met de dochter van een SS-generaal. Eind december 1943 ging hij op verlof naar Duitsland om zich te verloven met deze dochter van de SS-generaal enkel tijdens zijn verlof maakten 2 mannelijke studenten van de spionnenschool melding bij de leiding dat Jacobus zich bij hen schuldig had gemaakt aan seksuele handelingen. Homofilie werd in die tijd en zeker bij de SS niet getolereerd.
Hij werd bij thuiskomst geconfronteerd met de beschuldiging en bekende waarna hij naar Haaren (NB) werd overgebracht waar de Polizeigefängnis und Untersuchungs Gefängnis zat. Hier kreeg hij na verloop van de tijd de optie om zelf een einde te maken aan de schande door zelfmoord te plegen waarna hij met militaire eer werd begraven als zijnde gesneuveld door een ongeval met handgranaten tijdens een militaire oefening.
Hij heeft als enige nog een oude aanduiding op zijn graf. Er staat geen TA-3-28 als locatie maar STA-3-28. Zoals je op deze pagina kunt lezen hadden diverse vakken vroeger de letter S voor de vakaanduiding. Het duidt dus niet op “STAatloos”
“In mei 1944 betrad een bewaker ’s ochtends de cel van Co Spreij in het omgebouwde Kleinseminarie in Haaren. Daar trof hij Spreij levenloos aan, uitgestrekt in een plas bloed, met een hoofdwond. ‘In de nabijheid van hem zag ik een pistool liggen, direct bij zijn rechterhand op de grond,’ aldus Bas Kromhout van het Historisch Nieuwsblad.”
Marinus Roest en anderen in interneringskamp Harskamp
Na de bevrijding kwamen vele Nederlanders die verdacht werden van oorlogsmisdaden, deelname aan de SS en andere zaken die het daglicht niet verdragen konden in dit soort kampen terecht.
Een kwaaie buurman kon je ook aangeven wanneer deze een hekel aan jou had om persoonlijke redenen waarna jij ook in een interneringskamp kwam.
Je onschuld werd misschien pas na 2 jaar vastgesteld of misschien nooit omdat je werd doodgeschoten tijdens nachtelijke schietpartijen door de Nederlandse bewaking van kamp Harskamp.
Er is na de oorlog redelijk wat geschreven over deze misstanden in de vele kampen gepleegd door Nederlanders. De rapporten van baron van Tuyll van Serooskerken bevinden zich in het Nationaal archief.
In een proces-verbaal is te lezen hoe Marinus Roest op 17-jarige leeftijd in kamp Harskamp aan zijn einde kwam. Hieronder een citaat. Vele rapporten zijn te lezen onder de bron vermelding onderaan de pagina en komen vooral uit het boek Kamptoestanden.
In de nacht van 6 op 7 Januari 1946 zijn er drie schoten in mijn barak terechtgekomen. Eén van de kogels is rakelings langs mij heengegaan. Ik heb op 7 Januari 1946 vernomen, dat Marinus Roest dodelijk getroffen was. Naar mijn herinnering is voor het laatst in de barakken geschoten in Maart 1946.
Zij, die in het kamp overleden, werden begraven, niet op een begraafplaats, maar op een veldje aan de buitenzijde van het kamp. Ik ben eens bij een begrafenis tegenwoordig geweest en heb toen op een kruis, staande op een graf, de naam van Marinus Roest gelezen.
In rij 10 van vak TA vind je nog 7 anderen die ook in kamp Harskamp zijn overleden waarvan het bekend is dat een aantal hiervan zijn doodgeschoten.
Je kunt diverse boeken online vinden over deze jaren na de oorlog. Google op Kamptoestanden 1944/45 of Witboek interneringskampen en je komt diverse boeken hierover tegen waarin deze verhalen beschreven worden.
Omgekomen bij een luchtaanval
Vijf Nederlanders in Duitse dienst komen om bij een bombardement op Soesterberg.
- Fokko kruize
- Hendrik Wallet
- Hubertus Smeets
- Dirk van Reenen
- Johannes van Velthooven
In de ochtend van 8 maart 1944 werd vliegveld Soesterberg door 47 B-26 Marauder bommenwerpers gebombardeerd, later die dag werd het nogmaals gedaan maar nu met 73 stuks B-26. Naar verluid sneuvelden hier zestien militairen, 2 Rijksduitsers en 20 burgers. De bovenstaande 5 Nederlanders vallen onder de militairen waarbij Fokko en Hubertus als SSer als bewaker bij kamp Amersfoort verbleven of werkten.
In 2021 was er nieuws over de beruchte SSer Willem van der Neut. Lang verhaal kort, deze Willem had tijdens de oorlog een relatie met Erika Lüschen. Erika was werkzaam op kamp Amersfoort en had daar tot 8 maart 1944 een relatie met de hierboven vermeldde Fokko Kruize. Toen deze omkwam bij het bombardement is ze een relatie aangegaan met de beruchte kampbeul Willem van der Neut. Hieruit kwam een zoon welke ze Fokko noemden naar haar voormalige liefde.
In 2021 heeft de zoon Fokko de brieven van Willem aan zijn moeder Erika aan kamp Amersfoort gegeven. Dit is tevens een verhaal wat ik aanraad te lezen of te luisteren als podcast. Links onderaan de pagina.
Arnoldus Koster
Herbert Römer is op 5 maart 1945 tezamen met de eveneens SS-Uschar Arnoldus Koster (TA-11-129) doodgeschoten in Rotterdam. Het waarom is onduidelijk. Wel duidelijk was dat er represailles genomen werden. 20 personen werden doodgeschoten om de dood van de 2 SSers te wreken.
De 20 namen luiden:
Teunis Johannes Abbenbroek, Anton Beiten, Leendert van den Berg, Jan Antonie Bijloo, Cornelis van den Broek, George Frans Hooijer, Isaäc Jacob Chef d’Hotel, Aart de Graaf, Jan Kerkhof, Johan Hendrik Klinker, Frans Lam, Alexander Mattheus van Leeuwen, Franciscus Henricus Maria Lem, Henri Christiaan van der Logt, Frans August van Mourik, Pieter Ouwendijk, Pieter Prins, Feike Reitsma, Hans Antonie van ’t Veen, Jacobus Antonius van der Weijden.
Frans van Antwerpen
Uit het politierapport van 28-2-1945 v/d gemeentepolitie van Den Haag :
“Te 19.15 uur vervoegden zich aan de woning van F.P. v.d. Let Obrechtstraat 190 4 gemaskerde en met pistolen gewapende mannen die zeiden van de ondergrondse te zijn. Zij eisten het geld van v.d. Let, doch toen deze zich met zoon en dochter daadwerkelijk verweerden namen zij de vlucht zonder iets mede te nemen. Op het geroep “houdt de dieven” trachtte de SS-Sturmmann Frans van Antwerpen geboren alhier 22-5-1923, wonende Obrechtstraat 245 de daders te grijpen. Hij werd door een hunner door een schot in den hals getroffen. Waarna hij perceel Laan van Meerdervoort 186 binnenstrompelde, alwaar hij overleed. Het lijk werd op last van de Feldgendarmerie die ter plaatse was vervoerd naar de algemene begraafplaats”
Bron: E.w
Ottema
Hendrik Ottema, NSBer en zoon van Otte Ottema. Over de familie is enkele jaren geleden een boek geschreven getiteld ‘de Ottema’s’ waarin hun levensverhaal beschreven werd. Helaas is het boek uit de handel gehaald door de familie waardoor het boek meteen een bijzondere status heeft en dus soms voor veel geld verkocht wordt. Mocht je het boek eens voor een normaal bedrag tegenkomen dan is het de moeite waard om het te kopen.
Hendrik was met collega Landwachters op jacht naar onderduikers. Bij een boerderij in Beerzerveld controleerden ze een hooizolder maar vonden niets. Hendrik ging toch eens beter kijken en vond na enkele minuten een verborgen schacht en wist dat hij onderduikers gevonden had. Hij liet zich door de schacht zakken richting de onderduikers. Het waren enkel geen weerloze mensen die voor arbeitsinzet op de vlucht waren maar zwaar bewapend verzet en 5 Amerikanen. Ze zagen de benen van Ottema door de schacht komen en namen hem onder vuur waarbij Hendrik gewond raakte en begon te schreeuwen van de pijn. Zijn collega’s hoorden dat en namen de boerderij onder vuur. In de chaos konden de onderduikers ontsnappen en uren later kon Hendrik zwaargewond afgevoerd worden. Hij overleed even later aan zijn verwondingen.
Data betreffende vak TA
Aantal genummerde graven:
Aantal onbekende graven:
Ontbrekende graven:
Aantal vrouwen (militair):
Aantal vrouwen (burger):
Aantal kinderen (burgers):
Aantal kindsoldaten:
Overleden na bevrijding (5-5-1945):
Aantal Nederlanders:
Ritterkreuz dragers:
Overleden bij het (gedwongen) ruimen van munitie:
Opvallende rangen:
Data betreffende vak TAA
Aantal genummerde graven:
Aantal onbekende graven:
Ontbrekende graven:
Aantal vrouwen (militair):
Aantal vrouwen (burger):
Aantal kinderen (burgers):
Aantal kindsoldaten:
Overleden na bevrijding (5-5-1945):
Aantal Nederlanders:
Ritterkreuz dragers:
Overleden bij het (gedwongen) ruimen van munitie:
Opvallende rangen:
– 144
– 7
– 2
– 2
– 0
– 0
– 5
– 10
– 119
– 0
– NNB
– Geen
.
– 144
– 12
– 0
– 0
– 0
– 0
– 4
– 0
– 1
– 0
– NNB
– Geen
Elk bericht is tot stand gekomen door gebruik te maken van diverse bronnen.
- SGLO [Studiegroep Luchtoorlog]
- Find a Grave Ysselsteyn [Fred van den Munckhof]
- Stichting Oorlogsslachtoffers [Richard Schoutissen]
- Ancestry Duitse database [Betaalde database]
- Boek: Achtung Minen-Antoon Meijers
- Boek: Duitse militaire begraafplaats Ysselsteyn-Hans Sakkers
- Alle getoonde foto’s zijn door de webmaster gemaakt tenzij anders vermeld. Deze mogen dus ook niet zonder schriftelijke toestemming verspreid worden.
- Onderzoeksrapporten van Tuyll
- Bombardement Soesterberg SLS39-45.nl
- Willem van der Neut
- Podcast liefdesbrieven kampbeul
- Nederlanders gefusilleerd tijdens ww2
- De Ottema’s in de krant
Indeling Ysselsteyn
| Rij 1 | Rij 2 | Rij 3 | Rij 4 | Hoofdpad | Rij 5 | Rij 6 | Rij 7 | Rij 8 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| CN/CU | CV | CW | CX | ↑ | AP | Bos | Bos | Bos |
| CQ | CR | CS | CT | ↑ | AR | Bos | Bos | Bos |
| CM | AM | CO | CP | ↑ | AT | Bos | Bos | Bos |
| Bos | CJ | CK | CL | ↑ | AX | Bos | Bos | Bos |
| Bos | CG | AK | AL | ↑ | AQ | Bos | Bos | Bos |
| Bos | AH | AI | AJ | ↑ | TE | Bos | Bos | Bos |
| TL/TLL | CA | CB | CC | ↑ | AB | AC | AD | AO/AE |
| TJ/TJJ | BX | BY | BZ | ↑ | Y | Z | AA | CF/AN |
| TH/THH | BU | BV | BW | ↑ | V | W | X | AF |
| Kameradengraven | Kameradengraf | Kameradengraf | Kameradengraf | Hoofdkruis | Kameradengraf | Kameradengraf | Kameradengraf | Verzamelgraf |
| TF/TFF | BR | BS | BT | ↑ | S | T | U | AG |
| TD/TDD | BO | BP | BQ | ↑ | P | Q | R | TCC/TC |
| TB/TBB | BL | BM | BN | ↑ | M | N | O | TAA/TA |
| BH | BI | BJ | BK | ↑ | I | J | K | L |
| BD | BE | BF | BG | ↑ | E | F | G | H |
| AZ | BA | BB | BC | ↑ | A | B | C | D |
| CD | CE | CI | 1914-1918 | Infobord | Ginkgoboom | CH | AV | AU |
| Bosrand | Bosrand | Bosrand | Bezoekerscentrum | Entree | Wit gebouw | Bosrand | Bosrand | Bosrand |
Disclaimer: Alle info wordt met de groots mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Doch kan ik fout geteld hebben of graven over het hoofd hebben gezien die wel in een bepaalde categorie vielen en ik ze daar niet bij telde. Ik controleer regelmatig op nieuwe info en maak correcties waar nodig.
Alle vermelde cijfers omtrent aantallen zoals:
– Aantal vrouwen in vak XX
– Aantal Nederlanders in vak XX
– Aantal kindsoldaten in vak XX
– etc etc
zijn afkomstig uit mijn database welke alle graven op Ysselsteyn omvat. Hieruit kan ik eenvoudig de benodigde info halen en zo tot een droge lijst met bepaalde data komen. Dit is handig maar ook meteen een risico, als de ingevoerde info niet compleet is kun je verkeerde conclusies trekken. Ik durf met 100% zekerheid te zeggen dat de info niet compleet is en dat alle info benoemd in mijn tabellen bij benadering is. Veel info is niet bekend door de aanwezigheid van onbekende soldaten [Ein Deutscher soldat] maar ook door het ontbreken van bepaalde info over bekende soldaten of foutieve informatie is het nooit compleet of 100% correct. Als ik aantallen vermeld zijn dit dus altijd de minimale aantallen.
Johannes Berken (TA-4-44) staat niet bij de lijst van Nederlanders. Dat was hij wel degelijk. Gesneuveld in dienst van Landstorm Nederland. In 1948 is hem postuum de Nederlandse nationaliteit afgenomen.
Hallo Tonny, dank voor de toevoeging. Had inmiddels zijn sterbeurkunde ook gevonden. Ik zet hem er tussen.