Laatste wijziging: 1 februari 2024.
Update: 6-5-2023
Loop via het centrale pad geheel naar het achterste deel van de begraafplaats. Het op twee na laatste vak aan je rechterzijde, tegen het centrale pad, is vak AT.
In de grond liggen vierkante blokken met daarop de vak-letters waar je ook een vak aan kunt herkennen en op de begraafplaats staat sinds 2022 een plattegrond.
Voormalige begraafplaatsen
In dit vak zijn de gesneuvelden overgebracht vanaf 6 locaties, en een aantal veldgraven.
- Goor (O) – Algemene begraafplaats (7x)
- Groningen (GR) -Esserveld (63x)
- Groningen (GR) -Noodbegraafplaats Klein Selwelderhof (1x)
- Groningen (GR) -Zuiderbegraafplaats (50x)
- Leeuwarden (FR) – Noorderbegraafplaats (159x)
- Vught (NB) (Bijzondere begraafplaats kamp Vught) (1x)
Rangen
Qua rangen/functies vind je hier een paar opvallende.
- Obersteuermann (OB.STRM)
- OT-Meister (OT-M)
- Reichsbahn-Assistent (RB-ASS)
- Reichsbahn-Lokomotivführer (RB-LOKFHR)
- Sonderführer (SONDFHR)
- Waffen-Inspektor (WFF.INSP)
Het gros van de rangen bestaan uit Unteroffiziere, Grenadiers en (Ober)gefreiters.
De hoogste rang in dit vak is Hauptmann.
Vrouwen, kinderen, kindsoldaten en leeftijden
De oudste* in dit vak is 65 en had als rang OT-meister. Antoni Roethof *10-2-1880 – † 18-3-1945 (AT-2-34).
De jongste* is 16 jaar oud geworden en had Jäger als rang. Günter Weckschmidt *4-9-1928 – † 3-6-1945 (AT-6-126).
*Dit geldt uiteraard onder de bekende graven. Ook hier geldt dat onder de onbekenden nog jongeren of ouderen kunnen liggen.
De gemiddelde leeftijd onder de gesneuvelden in dit vak ligt net boven de 29 jaar.
Het aantal kindsoldaten in dit vak bedraagt 7. Deze gesneuvelden zijn niet ouder geworden dan 17 jaar.
Het aantal onbekende soldaten is 20 en er ontbreekt 1 graf.
Er liggen 3 vrouwen in dit vak.
- Anni Schmidt. Postangestellte. Werkzaam voor de Deutsche post in Den helder.
- Käthe Dalladat. Stabshelferin.
- Charlotte Paul. Wehrmacht Heer helferin
Nederlanders
In vak AP vind je zes Nederlanders.
Van Bemmel raakte door een geval te water. Hij werd uit het water gehaald en na controle huiswaarts gestuurd. Hier overleed hij 2 dagen later aan complicaties.
Feenstra werkzaam voor de SD in groningen pleegde zelfmoord na zijn arrestatie met een overdosis morfine.
Jan Nelis Geel was werkzaam als lijfwacht van Mussert. Reden van overlijden onbekend.
Oorzaken overlijden
Van het gros is onbekend wat de oorzaak van overlijden was maar van een paar personen is wel wat bekend. Van 27 man in dit vak is bekend dat ze omkwamen door het neerstorten van hun vliegtuig. Je kunt van alle neergestorte vliegtuigen op de pagina van het SGLO inzien wie er in zat, waar neergestort en waar begraven.
Eén kwam er om tijdens een bombardement cq luchtaanval. Eén kwam er om bij het ruimen van landmijnen na de oorlog en een ander overleed in kamp Vught. Van vier man is bekend dat ze zijn verdronken. Ook is er van vier man bekend dat zij werden geliquideerd door het verzet en 2 Duitsers werden door hun collega’s gefusilleerd. Eén Duitser zag het niet meer zitten en pleegde zelfmoord.
Gefusilleerd wegens weigering om zelf te fusilleren
Hans Röncke en zijn collega Albert Steinbach werden op 25 oktober 1944 gefusilleerd omdat ze weigerden Nederlandse gevangen te fusilleren.
Ruim na de oorlog werden ze in juli 1961 gevonden in een veldgraf bij Lienden. Ze rusten nu naast elkaar op Ysselsteyn in graf AT-5-124 en AT-5-125.
Crash Donald Graeme Taylor
De neergestorte Spitfire in Tuindorp (Haren) op 8 februari 1945, werd gevlogen door vlieger Donald Graeme Lane Taylor.
Het rangeerterrein in Onnen was van belang voor de Duitsers vanwege de voorraden die daar werden opgeslagen. Hierdoor werd het terrein vaak gebombardeerd en beschoten door de geallieerden, waaronder de aanval van Taylor op 8 februari 1945.
In zijn poging om zo laag mogelijk te vliegen, raakte zijn vliegtuig per ongeluk de schoorsteenpijp van de werkplaats en stortte neer op Blekenweg 32 (voorheen Tuindorp 126), waar op dat moment enkele Duitse soldaten zich bevonden. Dit waren de Duitse spoorwegbeambten Hermann Cloppenburg en Willi Fricke en deze kwamen om door de gecrashte Spitfire. Ook Taylor overleefde de crash niet en werd begraven naast zijn drie Engelse collega’s op de begraafplaats in Haren.
Je komt verschillende data tegen van de crash. 8 februari, 10 februari en 19 februari. Op alle betreffende grafstenen staat 8 februari dus die datum houd ik aan.
Jannes Luitje Keijer
In dit vak vind je ook een beruchte Nederlander. Jannes Luitje Keijer. Jannes was de opvolger van Anne Elsinga als chef bijzondere recherche in het eveneens berucht te Groningen. Door de NSBér Stolwijk, die in werkelijkheid voor het verzet werkte, werd hij verraden. Jannes meldde tegen hem dat hij onderduikers op het spoor was. Hierdoor werd besloten dat Jannes geliquideerd moest worden. Dit werd op 22 april uitgevoerd.
Hiermee was het probleem niet opgelost, als wraak werd er een meteen Silbertanne actie opgezet die zorgde dat er een aantal man op de dodenlijst kwam. 4 overleefden deze actie. Dit was nog niet voldoende wraak, er werd een grootschalige razzia gehouden waarbij 140 willekeurige mensen werden afgevoerd naar Duitsland voor tewerkstelling. 22 mannen overleefden deze tewerkstelling niet.
Crash Heinkel He 111 H-16 (8./KG 3) en Heinkel He 111 H-20 (7./KG 3)
Toen het onmogelijk werd om vanuit Frankrijk V1 vliegende bommen te lanceren werden ze onder omgebouwde Heinkels gehangen en zo vliegend gelanceerd richting Engeland. Dit was een gevaarlijke onderneming en er zijn hierdoor diverse Heinkels neergestort. Op 9 oktober 1944 gebeurde een opmerkelijk ongeval met de Heinkels. 2 stuks waren onderweg met een V1 onder hun vleugel om hun dodelijke last richting London te sturen. Boven de Gaasterlandse bossen vlogen de beide Heinkels tegen elkaar en crashten. Eén V1 detoneerde toen deze in de omgeving van Nijewardum/Kippenburg neerkwam. De tweede brak in stukken en ontplofte niet. De volledige bemanningen van beide Heinkels kwamen om het leven bij de crash.
De 5+5 bemanningsleden liggen “naast” elkaar op Ysselsteyn. Je kunt ze vinden in de graven AT-9-220 tot en met AT-10-229.
Data betreffende vak
Aantal genummerde graven:
Aantal onbekende graven:
Ontbrekende graven:
Aantal vrouwen (militair):
Aantal vrouwen (burger):
Aantal kinderen (burgers):
Aantal kindsoldaten:
Overleden na bevrijding (5-5-1945):
Aantal Nederlanders:
Ritterkreuz dragers:
Overleden bij het (gedwongen) ruimen van munitie:
Opvallende rangen:
– 300
– 20
– 1
– 3
– 0
– 0
– 7
– 14
– 6
– 0
– 1
– Obersteuermann (OB.STRM)
– OT-Meister (OT-M)
– Reichsbahn-Assistent (RB-ASS)
– Reichsbahn-Lokomotivführer (RB-LOKFHR)
– Sonderführer (SONDFHR)
– Waffen-Inspektor (WFF.INSP)
Elk bericht is tot stand gekomen door gebruik te maken van diverse bronnen.
- SGLO [Studiegroep Luchtoorlog]
- Find a Grave Ysselsteyn [Fred van den Munckhof]
- Stichting Oorlogsslachtoffers [Richard Schoutissen]
- Ancestry Duitse database [Betaalde database]
- Boek: Achtung Minen-Antoon Meijers
- Boek: Duitse militaire begraafplaats Ysselsteyn-Hans Sakkers
- Alle getoonde foto’s zijn door de webmaster gemaakt tenzij anders vermeld. Deze mogen dus ook niet zonder schriftelijke toestemming verspreid worden.
- OGS DGL Tayler
- SGLO crash Heinkel-1
- SGLO crash Heinkel-2
- Boek: Vergeltungswaffen in Nederland. Henk Koopman. Blz 54.
Indeling Ysselsteyn
| Rij 1 | Rij 2 | Rij 3 | Rij 4 | Hoofdpad | Rij 5 | Rij 6 | Rij 7 | Rij 8 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| CN/CU | CV | CW | CX | ↑ | AP | Bos | Bos | Bos |
| CQ | CR | CS | CT | ↑ | AR | Bos | Bos | Bos |
| CM | AM | CO | CP | ↑ | AT | Bos | Bos | Bos |
| Bos | CJ | CK | CL | ↑ | AX | Bos | Bos | Bos |
| Bos | CG | AK | AL | ↑ | AQ | Bos | Bos | Bos |
| Bos | AH | AI | AJ | ↑ | TE | Bos | Bos | Bos |
| TL/TLL | CA | CB | CC | ↑ | AB | AC | AD | AO/AE |
| TJ/TJJ | BX | BY | BZ | ↑ | Y | Z | AA | CF/AN |
| TH/THH | BU | BV | BW | ↑ | V | W | X | AF |
| Kameradengraven | Kameradengraf | Kameradengraf | Kameradengraf | Hoofdkruis | Kameradengraf | Kameradengraf | Kameradengraf | Verzamelgraf |
| TF/TFF | BR | BS | BT | ↑ | S | T | U | AG |
| TD/TDD | BO | BP | BQ | ↑ | P | Q | R | TCC/TC |
| TB/TBB | BL | BM | BN | ↑ | M | N | O | TAA/TA |
| BH | BI | BJ | BK | ↑ | I | J | K | L |
| BD | BE | BF | BG | ↑ | E | F | G | H |
| AZ | BA | BB | BC | ↑ | A | B | C | D |
| CD | CE | CI | 1914-1918 | Infobord | Ginkgoboom | CH | AV | AU |
| Bosrand | Bosrand | Bosrand | Bezoekerscentrum | Entree | Wit gebouw | Bosrand | Bosrand | Bosrand |
Disclaimer: Alle info wordt met de groots mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Doch kan ik fout geteld hebben of graven over het hoofd hebben gezien die wel in een bepaalde categorie vielen en ik ze daar niet bij telde. Ik controleer regelmatig op nieuwe info en maak correcties waar nodig.
Alle vermelde cijfers omtrent aantallen zoals:
– Aantal vrouwen in vak XX
– Aantal Nederlanders in vak XX
– Aantal kindsoldaten in vak XX
– etc etc
zijn afkomstig uit mijn database welke alle graven op Ysselsteyn omvat. Hieruit kan ik eenvoudig de benodigde info halen en zo tot een droge lijst met bepaalde data komen. Dit is handig maar ook meteen een risico, als de ingevoerde info niet compleet is kun je verkeerde conclusies trekken. Ik durf met 100% zekerheid te zeggen dat de info niet compleet is en dat alle info benoemd in mijn tabellen bij benadering is. Veel info is niet bekend door de aanwezigheid van onbekende soldaten [Ein Deutscher soldat] maar ook door het ontbreken van bepaalde info over bekende soldaten of foutieve informatie is het nooit compleet of 100% correct. Als ik aantallen vermeld zijn dit dus altijd de minimale aantallen.