Ysselsteyn-Vak AQ

Laatste wijziging: 1 februari 2024.

Update: 29-7-2023

Loop via het centrale pad voorbij het centrale plein met grootkruis. Het 5e vak aan je rechterhand is vak AQ.
In de grond liggen vierkante blokken met daarop de vak-letters waar je ook een vak aan kunt herkennen en op de begraafplaats staat sinds 2022 een plattegrond.

Voormalige begraafplaatsen

In dit vak zijn de gesneuvelden overgebracht vanaf 33 locaties en een aantal veldgraven.

• Akkrum (FR) – Algemene begraafplaats (1x)
• Appelscha (FR) – N.H bijzondere begraafplaats (8x)
• Assen (DR) – Zuiderbegraafplaats (2x)
• Bierum (GR) -Algemene begraafplaats (56x)
• Coevorden (DR) -Algemene begraafplaats (18x)
• Delfzijl (GR) -Algemene begraafplaats (92x)
• Den Haag (ZH) -Algemene begraafplaats Kerkhoflaan (3x)
• Franeker (FR) – Algemene begraafplaats (1x)
• Haren (GR) -Algemene begraafplaats “de Eshof” (46x)
• Haulerwijk (FR) -Algemene begraafplaats (4x)
• Heerenveen (FR) – Algemene begraafplaats (10x)
• Hellendoorn (O) – Algemene begraafplaats (2x)
• Hilversum (NH) -Noorderbegraafplaats (1x)
• Hindeloopen (FR) – Algemene begraafplaats (1x)
• Hoogezand (GR) – Oude begraafplaats (2x)
• Loppersum (GR) -Algemene begraafplaats ’t Zandt (3x)
• Nieuw Scheemda (FR) – Bijzondere begraafplaats (3x)
• Noordbroek (GR)- Algemene begraafplaats (1x)
• Oostermeer (FR) -Nederlands hervormde begraafplaats (1x)
• Rintsumageest (FR) -Algemene begraafplaats (2x)
• Roden (DR) – Algemene begraafplaats (1x)
• Scharmer (GR) – Begraafplaats (1x)
• Scherpenzeel (GLD) – N.H begraafplaats (1x)
• Siddeburen (GR) – Armenkerkhof (2x)
• Sint-Johannesga (FR) – Begraafplaats (1x)
• Ten Boer (GR) – Bijzondere begraafplaats (7x)
• Terband (FR) – Algemene begraafplaats (1x)
• Uithuizen (GR) – Algemene begraafplaats (2x)
• Usquert (GR) – Algemene begraafplaats (3x)
• Veenendaal (U) -Algemene begraafplaats (1x)
• Veenwouden (FR) -Algemene begraafplaats (1x)
• Vught (NB) (Bijzondere begraafplaats kamp Vught) (5x)
• Wymbritseradeel (FR) – Begraafplaats (1x)

Rangen

Qua rangen/functies vind je hier een paar opvallende.

• Hilfszoll-Betriebs Assistent (HILFSZOLL-BETR-ASS.)
• Sonderführer (SONDFHR)
• Zugwachtmeister (ZGWM.)

Het gros van de rangen bestaan uit Unteroffiziere, Grenadiers en (Ober)gefreiters.
De hoogste rang in dit vak is Hauptmann wat vergelijkbaar is met Kapitein.

Vrouwen, kinderen, kindsoldaten en leeftijden

De oudste* in dit vak is 61 en had geen bekende rang, Gerardus Albertus Winters *16-12-1884 – † 14-9-1946 (AQ-9-219).
De jongste* is 16 jaar oud geworden en had Flieger als rang. Othmar Fischer *23-4-1928 – † 17-4-1945 (AQ-8-181).


*Dit geldt uiteraard onder de bekende graven. Ook hier geldt dat onder de onbekenden nog jongeren of ouderen kunnen liggen.

De gemiddelde leeftijd onder de gesneuvelden in dit vak ligt net boven de 33.5 jaar.
Het aantal kindsoldaten in dit vak bedraagt 7. Deze gesneuvelde is niet ouder geworden dan 17 jaar.
Het aantal onbekende soldaten is 73 en er ontbreken negen graven.
Er liggen geen vrouwen in dit vak.

Nederlanders

In vak AD vind je 17 Nederlanders.

Oorzaken overlijden

Van het gros is onbekend wat de oorzaak van overlijden was maar van een paar personen is wel wat bekend. Van 3 man in dit vak is bekend dat ze omkwamen door het neerstorten van hun vliegtuig. Je kunt van alle neergestorte vliegtuigen op de pagina van het SGLO inzien wie er in zat, waar neergestort en waar begraven.

Twee personen kwamen na de oorlog in de gevangenis door verdachte omstandigheden om het leven. Vijf overleden in interneringskamp Vught.
Drie zijn er verdronken.
Ook drie personen kwamen om bij het gedwongen ruimen van landmijnen. >5 man werden gedood door het verzet en één werd ter dood veroordeeld door een kriegsgericht.

Ernst Knorr & Arthur Thomsen

Sicherheitspolizei Groningen. Bekend als de beul van Veluwezoom. Artür kwam pas net voor de bevrijding in het Scholtenhuis terecht.
Toen de Canadezen in aantocht waren vluchtte Thomsen samen met tientallen Sdérs, grenswachten en politieagenten naar Schiermonnikoog. Na de bevrijding werden ze met een list naar het vaste land gehaald. Ze waren in de veronderstelling dat ze naar Duitsland mochten, maar ze kwamen in een Nederlandse gevangenis terecht. Een echte straf heeft Artür nooit gehad. Hij overleed onder verdachte omstandigheden in de gevangenis op 9 juli 1947, iets wat een aantal medewerkers van het Scholtenhuis gemeen hebben. Nu ligt hij langs zijn collega Ernst Knorr.

Ernst Knorr

Ernst Knorr was lid van Sicherheitspolizei Groningen. In mei 1943 verhuisde Ernst van Den Haag (waar ze van hem af wilde) naar Groningen en komt terecht in het Scholtenhuis. Hij volgt hier George Schwarting op welke is omgekomen bij een ongeluk. Op referaat 4A bestrijdt hij links verzet zoals communisten al is dat tijdens zijn tijd in Groningen nog maar nauwelijks actief. Dat Ernst bekwaam is in “verscherpte verhoren” weten ze in Den Haag ook nog. In het Oranjehotel mishandelt hij gevangen met zijn gummiknuppel op beestachtige wijze die zelfs zijn collega’s verbazen. Naast het slaan met de knuppel vindt hij het blijkbaar interessant deze in de anus van gevangen te duwen en zo de ingewanden kapot te beuken. Op en top sadist.

In Groningen zet hij zijn harde lijn voort en mishandelt er ook hier vol op los. Als een gevangene die een behandeling van Ernst heeft ondergaan terug naar de gevangenis in Scheveningen gaat vragen ze zich daar af wat iemand bezielt om een gevangene zo te mishandelen. Meer dan een streng woordje krijgt Ernst echter niet als straf. Tegen het einde van de oorlog vluchten de mannen en vrouwen van het Scholtenhuis naar Schiermonnikoog waarbij ze denken hierna te kunnen oversteken naar Duitsland en zo hun straf ontlopen. Tevergeefs want ze worden allen gepakt en een aantal berecht. Ook Ernst ontkomt echter aan rechtsvervolging door vroegtijdig te overlijden in de gevangenis aleer hij zijn definitieve straf krijgt. De reden van zijn overlijden is nog altijd een vraagteken. Zelfmoord of werd ook hij hierbij geholpen….

Op zijn graf staat als rang Soldat al was hij Untersturmführer.

Nederlanders die sneuvelden tijdens de bevrijding

De 37-jarige Arie Notenboom sneuvelde in Rinsumageest op 15 april 1945.
In Murmerwoude had de N.B.S. (Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten) een waarnemingspost in de kerktoren. Op 15 april 1945 naderde een groep Duitse militairen en Nederlandse collaborateurs met een paard en wagen via de Achterwei vanuit Rinsumageest. Het verzet besloot vanuit de kerk het vuur op de groep te openen en hierdoor ontplofte de munitie op de wagen. Hierbij kwamen vier Duitse militairen en een Nederlandse burger om, deze was gedwongen om met zijn paard en wagen de munitie te vervoeren.

Twee Duitsers en een Nederlandse N.S.K.K.-man probeerden te ontsnappen, maar één Duitser gaf zich uiteindelijk over na beschoten te zijn door de Royal Canadian Dragoons welke inmiddels ook deelnamen aan de gevechten. De N.B.S.-leden Harmen Brouwer en Jan Kaper probeerden de andere twee tot stoppen te dwingen, maar werden zelf doodgeschoten.

De overgebleven Nederlandse N.S.K.K.-man, Arie Notenboom en de Duitser verschansten zich in een boerderij, waarbij waarschijnlijk Notenboom een handgranaat gooide en een N.B.S.-lid verwondde, die later overleed. Notenboom werd daarop gedood en de Duitse militair stierf wat later toen de Dragoons de boerderij in brand schoten.

Johannes van der Steen

Een andere Nederlander die sneuvelde tijdens de bevrijding is Johannes Petrus van der Steen. Deze 17 jarige sneuvelde één dag voor zijn verjaardag in het Friese Oostermeer tijdens zijn gevecht tegen de Canadezen.

Otto Tumbrink & August Jentsch

Uit ingezonden lezersbrieven gebundeld in het boek “Geachte redactie,: de meest opvallende, grappige en boze brieven uit NRC in 2014” stond onderstaand verhaal.

Militair ook vaak slachtoffer

Militair August Jentsch ligt begraven op de Duitse militaire begraafplaats in Ysselsteyn (Limburg), in graf AQ-6-148. De 49-jarige hospitaal-soldaat werd op 1 mei 1945 doodgeschoten door Canadese troepen, toen hij een gewonde militair wilde helpen. Even verderop, in graf AQ-5-105, ligt Obergefreiter Otto Tumbrink. Hij verloor zijn leven op 18 april 1945 bij een poging de vijftienjarige Meindert Hollander uit een mijnenveld te redden. Ook de Nederlandse jongen kwam om.

Deze Meindert was aan het voetballen waarbij zijn bal een veld ingeschoten werd. Hij ging de bal halen, enkel lagen er landmijnen in het betreffende veld en hij werd hierbij dodelijk verwond. Otto Tumbrink, sinds mei 1944 verloofd met de Nederlandse Freeke, kwam te hulp geschoten. Hij rende het veld in om de 15 jarige Meindert te redden maar liep hierbij zelf ook op een landmijn. Op 18 april 1945 eindigde 2 levens in het veld te Delfzijl.

Het graf van Meindert vind je op de Algemene begraafplaats te Delfzijl.

Data betreffende vak

Elk bericht is tot stand gekomen door gebruik te maken van diverse bronnen.

• SGLO [Studiegroep Luchtoorlog]
• Find a Grave Ysselsteyn [Fred van den Munckhof]
• Stichting Oorlogsslachtoffers [Richard Schoutissen]
• Ancestry Duitse database [Betaalde database]
• Boek: Achtung Minen-Antoon Meijers
• Boek: Duitse militaire begraafplaats Ysselsteyn-Hans Sakkers
• Alle getoonde foto’s zijn door de webmaster gemaakt tenzij anders vermeld. Deze mogen dus ook niet zonder schriftelijke toestemming verspreid worden.

Duitse militaire begraafplaats Ysselsteyn

Post Views: 0

Ancestry.de

Post Views: 0

Achtung-minen

Post Views: 0

Oorlogsslachtoffers.nl

Post Views: 0

SGLO

Post Views: 0

Find a grave

Post Views: 0

• Iiberationroute.com Arie Notenboom
• Lezersbrieven NRC. Otto Tumbrink
• Dagblad van het Noorden 1944 Delpher.

Disclaimer: Alle info wordt met de groots mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Doch kan ik fout geteld hebben of graven over het hoofd hebben gezien die wel in een bepaalde categorie vielen en ik ze daar niet bij telde. Ik controleer regelmatig op nieuwe info en maak correcties waar nodig.

Alle vermelde cijfers omtrent aantallen zoals:

– Aantal vrouwen in vak XX
– Aantal Nederlanders in vak XX
– Aantal kindsoldaten in vak XX
– etc etc

zijn afkomstig uit mijn database welke alle graven op Ysselsteyn omvat. Hieruit kan ik eenvoudig de benodigde info halen en zo tot een droge lijst met bepaalde data komen. Dit is handig maar ook meteen een risico, als de ingevoerde info niet compleet is kun je verkeerde conclusies trekken. Ik durf met 100% zekerheid te zeggen dat de info niet compleet is en dat alle info benoemd in mijn tabellen bij benadering is. Veel info is niet bekend door de aanwezigheid van onbekende soldaten [Ein Deutscher soldat] maar ook door het ontbreken van bepaalde info over bekende soldaten of foutieve informatie is het nooit compleet of 100% correct. Als ik aantallen vermeld zijn dit dus altijd de minimale aantallen.