Ysselsteyn-kameradengraven

Laatste wijziging: 1 februari 2024.

Loop via het centrale pad naar het hoofdkruis. Het pad naar links en rechts voert langs de kameradengraven.
Uiterst rechts begint het met graf 01. Uiterst links tegen de bosrand vind je graf 46. Er zijn 34 kameradengraven, de nummering slaat her en der wat over zodat er eventueel nog graven tussen kunnen indien nodig.

In einem gemeinsamen Grabe ruhen hier

De kameradengraven bestaan uit één of twee liggende stenen naast elkaar met daaromheen een door platte stenen afgebakend gedeelte voor bloemen en planten. De grafzerk bevat bovenaan de tekst “In einem gemeinsamen Grabe ruhen hier” en daaronder volgen de namen van de gesneuvelden met de bekende informatie. Aan de voorzijde staat rechts het nummer van het graf.
De grafnummers 3-4-10-23-24-33-34-35-36-40-41-44 ontbreken.

De meeste kameradengraven bestaan uit één liggende steen maar de graven 15 en 22 bestaan uit twee liggende stenen omdat hier grote aantallen gesneuvelden begraven liggen. In graf nr15 liggen 28 gesneuvelden waarvan 15 nog onbekend zijn en in nr22 liggen 31 gesneuvelden waarvan er drie onbekend zijn.
Op graf nr 32 ontbreekt de tekst “In einem gemeinsamen Grabe ruhen hier” maar staat hierboven “In memoriam”.

Voormalige begraafplaatsen

De gesneuvelden zijn overgebracht vanaf 22 locaties en een aantal veldgraven. Deze opsomming geldt voor alle 34 Kameradengraven.

• Barneveld (GLD) -Nieuwe algemene begraafplaats (1x)
• Beegden (L) – R.K begraafplaats (2x)
• Bennekom (GLD) -Algemene begraafplaats (8x)
• Bergen op Zoom (NB) -Duitse begraafplaats Wouwse straatweg (4x)
• Bierum (GR) -Algemene begraafplaats (4x)
• Borssele (Z) -Algemene begraafplaats (1x)
• Bredevoort (GLD) -Algemene begraafplaats (4x)
• Breust (L) -Rooms katholieke begraafplaats (5x)
• Delft (ZH) – Begraafplaats Kanaalweg (Heldenkerkhof) (3x)
• Haaren (NB) -Algemene begraafplaats (12x)
• Hoofdplaat (Z) – R.K begraafplaats (4x)
• Kerkrade (L) -Begraafplaats Kaalheide (8x)
• Klundert (NB) -Algemene begraafplaats (1x)
• Leeuwarden (FR) – Noorderbegraafplaats (16x)
• Margraten (L) (12x)
• Nieuw Beerta (GR) -Algemene begraafplaats (8x)
• Oosterhout (NB) -RK begraafplaats (27x)
• Silvolde (GLD)-RK begraafplaats (4x)
• Tilburg (NB) -Begraafplaats Vredehof (6x)
• Ureterp (FR) -Algemene begraafplaats (4x)
• Vught (NB) – Algemene begraafplaats St.Elisabethstraat (13x)
• Wijk en Aalburg (NB) – Begraafplaats (5x)

Rangen

Qua rangen/functies vind je hier een paar opvallende.

• Assistenzarzt (ASS.ARTZ.)
• Fahnenjunker Unteroffizier (FHJ.UFFZ.)

Het gros van de rangen bestaan uit Unteroffiziere, Grenadiers en (Ober)gefreiters.
De hoogste rang in dit vak is een Hauptmann (HPTM).
Dit was de 29-jarige Freiherr Wendt Von Schlippenbach. Hij stortte met zijn Dornier DO 217 in het IJsselmeer en ligt tezamen met zijn bemanning in dit kameradengraf.

Vrouwen, kinderen, kindsoldaten en leeftijden

De oudste* in de rij kameradengraven is 63 en was een Wachtmeister. Franz Chalupka *27-11-1881 – † 16-4-1945 (Kameradengrab 45).
De jongste* is 17 jaar oud geworden en was een Jäger. Josef Hillebrand *12-12-1927 – † 1-1-1945 (Kameradengrab 18).

*Dit geldt uiteraard onder de bekende graven. Ook hier geldt dat onder de onbekenden nog jongeren of ouderen kunnen liggen.

De gemiddelde leeftijd onder de gesneuvelden in dit vak ligt net onder de 28 jaar.
Het aantal kindsoldaten in dit vak bedraagt 8. Deze gesneuvelden zijn niet ouder geworden dan 17 jaar.
Het aantal onbekende soldaten is 80 en er “ontbreken” 12 graven.
Er liggen geen vrouwen in dit vak.

Nederlanders

Je vindt geen Nederlanders in de kameradengraven.

Oorzaken overlijden

Van het gros is onbekend wat de oorzaak van overlijden was maar van een aantal personen is wel wat bekend. Van 29 man in dit vak is bekend dat ze omkwamen door het neerstorten van hun vliegtuig. Je kunt van alle neergestorte vliegtuigen op de pagina van het SGLO inzien wie er in zat, waar neergestort en waar begraven.

Eén persoon kwam om bij een luchtaanval.
Veertien man kwam om bij het ruimen van een zeemijn.
Acht man kwam om tijdens een ontploffing van eigen munitie.
Drie man overleden in de gevangenis.
Van de overigens is nog helaas niets bekend.

10 mei 1940 Zaltbommel

Op kameradengraf 32 worden 13 man herdacht van 1/PiBtl 22 (Pionier Bataillon 22, Hauptmann Burger) welke zijn neergestort in hun JU-52. Op 10 mei wordt de Junkers geraakt door Nederlands luchtafweergeschut en stort hierna neer. Het Luftwaffe personeel kan zich nog redden door eruit te springen met parachute, de pioniers hebben deze luxe niet.
De meeste gesprongen Luftwaffe militairen worden krijgsgevangen gemaakt maar de Unteroffizier Otto Dieren raakt zwaargewond en overlijdt een dag later. Hij ligt begraven in graf CI-1-25.
De pioniers zouden eerst in Zaltbommel zijn begraven in een massagraf¹ en daarna zijn overgebracht naar Ysselsteyn. Het verzamelgraf in Ysselsteyn is echter een In memoriam graf, dus leeg.

Bennekom 23 november 1944

Op 22 november 1944 wordt het lot bezegelt van de onderofficier Otto Bär welke bij het trekken van het foute lootje de “pech” heeft om wederom wacht te moeten lopen. Dat dit geen pech maar juist zijn geluk blijkt te zijn wordt hem de volgende dag duidelijk. In de vroege ochtend van 23 november is een compagnie pioniers bezig met de opslag van mijnen en munitie in de molen van Bennekom. Deze molen was genaamd “Rika”.

Vanwege het slechte weer die ochtend was er veel man (ongeveer 100) in de molen aan het werk, de eerder genoemde onderofficier Otto Bär was vanwege zijn wachtdienst buiten de molen aanwezig. Tussen 08.15 en 08.30 die ochtend gaat het in de molen vreselijk mis waarbij de aanwezige munitie ontploft. Volgens Otto ligt het aantal doden rond de 100, velen sneuvelen direct, +-40 man wordt er zwaargewond naar veldhospitalen afgevoerd waar velen alsnog overlijden.

De gesneuvelden vind je op drie verschillende locaties op Ysselsteyn. Vak BQ, vak BP en in kameradengraf 27.
Lees het uitgebreide verhaal op de bronsite², link onderaan de pagina.

Twee Dornier Do 217’s botsen

In de nacht van 10 op 11 augustus 1944 botsen bij Gilze-Rijen twee Dorniers op elkaar en storten hierbij neer. De vier bemanningsleden van elk vliegtuig sneuvelen hierbij. Beide vliegtuigen waren van Kampfgeschwader 2. Waar het ene vliegtuig op vliegbasis Gilze neerstort komt de andere in de Aalstraat te Gilze terecht, een stukje zuidelijker van de vliegbasis. Alle bemanningsleden werden in Tilburg op de begraafplaats Vredehof begraven en zijn naderhand met zijn allen in een Kameradengraf op Ysselsteyn terecht gekomen.

Op de steen van kameradengraf 38 staan de namen van de tweemaal vier bemanningsleden, drie van de vier bemanningsleden staan onder elkaar vermeld op de steen maar één naam is omgewisseld.
In Dornier (1) zaten:

• Flugzeugführer Uffz. Günter Kaiser
• Beobachter Uffz. Rudi Emmrich
• Bordfunker Uffz. Otto Lohmeyer
• Bordschütze Uffz. Walter Malbrecht

In Dornier (2) zaten:

• Flugzeugführer Uffz. Rudolf Rossel
• Beobachter Uffz. Max Poppner
• Bordfunker Uffz. Helmut Böttcher
• Bordschütze Gfr. Erhardt Fichtner

Denbosch eind oktober 1944

In kameradengraf 15 vind je zoals in de intro vermeldt 28 gesneuvelden waarvan 15 nog onbekend. Het enige wat hiervan bekend is, is dat zij vielen bij de bevrijding van Denbosch en omstreken. Bij een aantal staat vermeldt dat ze overleden in Fort Isabella naast Den Bosch. Dit voormalig vestingwerk was ten tijde van de oorlog reeds een kazerne en droeg de naam Isabellakazerne. Hier zat het Nederlands Bataljon wielrijders gevestigd voor de oorlog. Tijdens de oorlog zat de SS hier gevestigd.
De stad Denbosch zelf had zwaar te lijden onder de bevrijding waarbij de geallieerden 50.000 granaten op de stad afvuurden om de Duitsers te verdrijven. Bij de verovering van de stad in de dagen daarna vielen aan Duitse zijde 247 doden³, +- 600 gewonden en 1600 man werd krijgsgevangen gemaakt.

Brunsum 17 september 1944

Drie soldaten blijven onbekend als zij worden gedood door een landmijn bij de brug in Schuttersveld te Brunssum op 17 september 1944. Zij liggen begraven in kameradengraf 12.
Drie anderen in dit verzamelgraf hebben een overlijdensdatum van na de bevrijding en zouden naar verluid zijn gedood in de gevangenis in Scheveningen door een Duitse gevangenbewaker en de lichamen zouden op aanwijzingen van een Duitse priester in 1968 opgegraven worden. Meer dan de achternamen, Koenig, Matthe en Ambotz is er niets bekend over deze mannen.

Massagraf Nieuw Beerta

Tijdens gevechten met Poolse soldaten sneuvelden diverse Duitsers die hierna door de Polen in diverse veldgraven werden begraven. In 1946 zijn 9 Duitsers opgegraven en in een massagraf begraven te Nieuw Beerta.
Jaren later, in 1957, werden ze weer opgegraven om naar Ysselsteyn te worden gebracht. De lichamen waren echter niet meer te onderscheiden en kwamen zo ook in Ysselsteyn in een kameradengraf. Ze liggen daar nu in grafnr 45.
Aangezien ze bij meerdere gevechten zijn gevallen verklaart dit de verschillende data van sneuvelen op de steen.

Magneetmijn ontploft

Op 9 juni 1942 sneuvelen er 13 man welke in kameradengraf 42 en 43 liggen. Naar verluidt volgens de Sterbeurkunde en het Kriegstagebuch van de Kriegsmarine zijn ze omgekomen bij Vlieland toen ze een Britse magneetmijn onklaar wilde maken.

Data betreffende alle kameradengraven

Elk bericht is tot stand gekomen door gebruik te maken van diverse bronnen.

• SGLO [Studiegroep Luchtoorlog]
• Find a Grave Ysselsteyn [Fred van den Munckhof]
• Stichting Oorlogsslachtoffers [Richard Schoutissen]
• Ancestry Duitse database [Betaalde database]
• Boek: Achtung Minen-Antoon Meijers
• Boek: Duitse militaire begraafplaats Ysselsteyn-Hans Sakkers
• Alle getoonde foto’s zijn door de webmaster gemaakt tenzij anders vermeld. Deze mogen dus ook niet zonder schriftelijke toestemming verspreid worden.

Oorlogsslachtoffers.nl

Post Views: 0

Ancestry.de

Post Views: 0

Duitse militaire begraafplaats Ysselsteyn

Post Views: 0

Find a grave

Post Views: 0

SGLO

Post Views: 0

Achtung-minen

Post Views: 0

Disclaimer: Alle info wordt met de groots mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Doch kan ik fout geteld hebben of graven over het hoofd hebben gezien die wel in een bepaalde categorie vielen en ik ze daar niet bij telde. Ik controleer regelmatig op nieuwe info en maak correcties waar nodig.

Alle vermelde cijfers omtrent aantallen zoals:

– Aantal vrouwen in vak XX
– Aantal Nederlanders in vak XX
– Aantal kindsoldaten in vak XX
– etc etc

zijn afkomstig uit mijn database welke alle graven op Ysselsteyn omvat. Hieruit kan ik eenvoudig de benodigde info halen en zo tot een droge lijst met bepaalde data komen. Dit is handig maar ook meteen een risico, als de ingevoerde info niet compleet is kun je verkeerde conclusies trekken. Ik durf met 100% zekerheid te zeggen dat de info niet compleet is en dat alle info benoemd in mijn tabellen bij benadering is. Veel info is niet bekend door de aanwezigheid van onbekende soldaten [Ein Deutscher soldat] maar ook door het ontbreken van bepaalde info over bekende soldaten of foutieve informatie is het nooit compleet of 100% correct. Als ik aantallen vermeld zijn dit dus altijd de minimale aantallen.

1. WO2 Hoeksewaard.nl ↩︎
2. Bennekom molen Rika ↩︎
3. Erfgoedshertogenbosch.nl ↩︎