Ysselsteyn, eerste bezoek

Laatste wijziging: 1 februari 2024.

31 juli 2017. Ik had al wel vaker gehoord van deze grote begraafplaats enkel had ik nog nooit de moeite genomen eens te gaan kijken. Het was mooi weer, dus een motorroute uitgezet met een bezoek aan deze Duitse begraafplaats.

Via Google had ik wat bekende graven gevonden en deze genoteerd. Tevens wat basisinfo opgedaan en me verder nog nergens in verdiept. Na een mooie toerrit via België (Fort Eben Emael) een stuk Mergellandroute en Margraten kwam ik aan op de begraafplaats in het plaatsje Ysselsteyn nabij Venray. 
Waar ik een paar uur eerder in Margraten nog vele tientallen bezoekers tegenkwam zag ik nu een lege parkeerplaats en idem begraafplaats. 
Via het toegangspad liep ik wat onwennig tussen de 2 witte gebouwtjes door om de eerste keer zo’n grote Duitse begraafplaats te zien.

Eindeloze rijen

Ik was een jaar of 10 geleden al wel eens bij La Cambe in Frankrijk geweest maar Ysselsteyn maakte toch meer indruk. De eindeloze rijen kruisen maken in 1 oogopslag duidelijk dat hier veel gesneuvelden liggen.
Deze indruk had ik een uur eerder ook gehad toen ik voor het eerst op Margraten liep. Rij aan rij witte kruisen, in Ysselsteyn rij aan rij grijze kruisen.
Ander verschil tussen Margraten en Ysselsteyn is dat op Margraten geen grassprietje verkeerd lag en op Ysselsteyn sommige plekken het gras geheel verdord was. Niet gek met de hitte en droogte maar op Margraten kwam je dit niet tegen.
Waar je Margraten vanaf de doorgaande weg ziet liggen ligt Ysselsteyn erg uit het zicht. Als je de bordjes mist weet je niet dat je een begraafplaats passeert met bijna 32000 doden. Dit is ook altijd de bedoeling geweest. Duitse geschiedenis moest verborgen blijven. Dat zag je aan de vele bunkers die ondergestopt zijn op de stranden en ook aan deze begraafplaats.

Lodewijk Timmermans

De liberationroute is een route langs allerlei herdenkingspunten binnen Nederland. (Ook buiten Nederland is de route te volgen). Op de begraafplaats zie je bij binnenkomst de kenmerkende steen liggen met daarop uitleg over de locatie waar je nu staat. Ysselsteyn heeft routemarker 203. De uitleg gaat mede over de oud beheerder van de begraafplaats die er vanaf het begin bij betrokken was. Lodewijk Timmermans. De naam heeft niets te maken met de Timmermannsweg waaraan de begraafplaats ligt. Dhr Timmermand is na zijn overlijden gecremeerd en op eigen verzoek uitgestrooid op de Duitse begraafplaats. Centraal op de begraafplaats ligt ook een grote kei ter nagedachtenis aan Lodewijk.

Linksachter de Liberationsteen staat de sarcofaag met daarom heen ruim 80 graven uit de eerste wereldoorlog. Nu is er in Nederland geen oorlog gevoerd tijdens de eerste wereldoorlog, maar toch zijn er diverse Duitsers aangespoeld op de Nederlandse stranden. Deze liggen nu op Ysselsteyn.

Rechts van de ingang staat een Ginkgoboompje, het symbool hoop en vrede”. Het is een Chinese notenboom die in de herfst prachtige goudgele bladeren heeft. De rest van het jaar is het maar een schraal boompje.
Het pad rechtdoor kijkt op het centrale plein met daarop een groot kruis. Veel mensen lopen daar ineens naar toe, kijken wat rond en gaan weer. Inmiddels waren er wat mensen aan het rond wandelen en liep ik niet meer geheel alleen. Waar de 1 wat rondkijkt ging de ander op een bankje met haar telefoon zitten spelen.

Erling Bjerkholt

Dit graf viel me ineens op door de versiering bestaande uit een Noorse vlag en een bloemetje die net neer gezet was door bezoekers. Maanden later zocht ik op internet naar info over dit graf en kwam erachter dat ik tegelijk met nabestaanden hier was. Deze kwamen hier voor het eerst want ze wisten niet eerder dat hij hier lag.
Het verhaal gaat dat hij piloot wilde worden. Een leraar vertelde hem dat hij opgeleid kon worden als ie bij de Duitse luftwaffe ging. Helaas brak de oorlog uit en werd ie ingezet aan het front en sneuvelde hij later in Gelderland. 21 jaar oud. Ik had eigenlijk niet verwacht dat er nabestaanden op dit soort begraafplaatsen zouden komen. Naïef gedacht uiteraard. 

Gedenkplaats

Na wat rondgelopen te hebben liep ik naar het centrale plein met daarop een groot kruis, dit is de gedenkplaats waar ceremonies plaatsvinden. Bijvoorbeeld in november met Volkstrauertag.

Links er van staat een beiaard met 25 klokken. Dit was eerst een klokkentoren en stond rechts van het plein. Het klokkenspel is een initiatief van mevr van Zitzewitz. Moeder van een gesneuvelde op Ysselsteyn. Elke klok is geschonken door een nabestaande. Op de klokken staan ook de namen van degene die het geschonken heeft alsmede de slachtoffers. Elk half uur speelt het carrilon een deuntje. 
Tegenover de beiaard staat de gedenksteen van Lodewijk Timmermans.

Eerste indruk

Mijn eerste bezoek vond ik indrukwekkend. Je komt met een raar gevoel de begraafplaats op. Alsof je ergens komt waar je niet mag komen “want hier liggen foute Duitsers”. Dit is er altijd in geramd door school en de media.

Dat gevoel was ik bij het 2e bezoek wel kwijt. Het triggerde mij om verder na te denken en zelf op zoek te gaan in boeken en online naar de verhalen van de gesneuvelden hier. Niet meer klakkeloos geloven waarmee je op school geïndoctrineerd werd of wat de media je wil wijsmaken. Als je verhalen leest over de personen hier wordt een bezoek ook veel interessanter. De kruisen zijn dan niet meer simpelweg een stuk steen met wat letters en een datum, maar staan ergens voor.