Laatste wijziging: 6 oktober 2024.
In deze zevendelige serie kun je op basis van overlijdensaktes de verschillende doodsoorzaken lezen van de gesneuvelde/overleden/omgekomen mensen die voor Nazi-Duitsland vochten of zich hebben ingezet om de oorlogsmachine draaiende te houden.
Per jaar vat ik samen wat de meest voorkomende doodsoorzaak was en benoem ik de overige doodsoorzaken. Hierbij komt meteen een vermelding dat niet van alle personen een overlijdensakte te vinden is waardoor de doodsoorzaak van die personen dus onbekend blijft. Ook melden ze lang niet altijd de exacte doodsoorzaak en soms zijn ze erg gedetailleerd. De focus ligt vooral op oorzaken anders dan “gesneuveld in gevecht”. Denk hierbij onder andere aan ongevallen, ziektes en zelfmoorden.
We gaan verder in 1943.
Veel gebruikte termen
Op de overlijdensaktes kom je vele termen tegen. Hieronder de meest gebruikte en de uitleg.
- Unfall: Door een ongeval om het leven gekomen. Dit kan een verkeersongeval zijn maar ook een val van het dak waarbij de persoon overlijdt.
- Verstorben: Overleden. Wordt hoofdzakelijk gebruikt bij een natuurlijke of niet gewelddadige dood.
- Gefallen: Gesneuveld. Veelal door een gewelddadige doodsoorzaak overleden.
- Selbstmord: Zelfmoord.
- Selbstmord durch Erschießen: Zich van het leven beroofd door schieten met een (vuur)wapen.
- Selbstmord durch Erhängen: Zich van het leven beroofd door ophanging.
- Selbstmord durch Ertrinken: Zich van het leven beroofd door verdrinking.
- Freitod: Zelfmoord.
- Ertrunken: Verdronken.
Tabel met doodsoorzaken
Hieronder de tabel met doodsoorzaken van 1-1-1943 tot en met 31-12-1943. In de lijst zijn de gegevens opgenomen van 1357 bekende overledenen. Er zijn 7 onbekende doden dit jaar die dus niet meetellen in de data.
De benoemde aantallen oorzaken zijn dus op basis van overlijdensaktes. Er is geen verder onderzoek uitgevoerd per geval of de aktes 100% correct zijn.
Zelfmoorden (Selbstmord)
Het aantal zelfmoorden in 1943 bedraagt minimaal 83. Ze zijn over het hele jaar verspreid, er dus geen periode dat het aantal bijzonder afwijkt.
De jongste persoon was 16 jaar oud, de oudste was 70. De rangen variëren van manschappen tot officieren.
Op diverse overlijdensaktes staat de manier waarop zelfmoord is gepleegd. Zichzelf doodschieten is de meest voorkomende manier. Soms melden ze er specifiek het gebruikte wapen zoals een Luger P08 of een karabijn.
Bij een aantal zelfmoorden staat specifiek vermeldt dat ze met militaire eer begraven zijn of met militaire eer herbegraven zijn op een later tijdstip. Dit gebeurde enkel als de reden van zelfmoord in hun ogen acceptabel was. Bijvoorbeeld nadat het gezin was omgekomen door een geallieerd bombardement.
Zelfmoord onder vrouwen
In 1943 pleegde 2 vrouwen zelfmoord. Beide sprongen tegelijk voor een aanstormende trein en liggen naast elkaar begraven op Ysselsteyn. BA-3-72 en 73.
Overige opvallende zelfmoorden
Eén persoon koos ervoor om zich met een bajonet in de hals te steken en zo zelfmoord te plegen. Meerdere sprongen voor een trein of deden het dmv ophanging.
Hoeveel doden per maand
Hoeveel doden vielen er per maand in 1943? Exacte aantallen zijn lastig te benoemen, getallen gebaseerd op personen die op Ysselsteyn liggen zijn wel wat eenvoudiger aan te duiden. Wederom met de kanttekening die ik telkens maak; enkel onder de bekenden, er liggen ook vele onbekenden waar (gedeeltelijke) data van ontbreekt waardoor cijfers altijd bij benadering zijn. Kortom onderstaande cijfers zijn dus gebaseerd op de doden die op Ysselsteyn liggen en waarvan alles bekend is. Doden die zijn overgebracht naar Duitsland of andere thuislanden zijn niet meegeteld. Het is dus geen correcte weergave van het totaal aantal doden aan Duitse zijde.
- Januari: 87
- Februari: 92
- Maart: 124
- April: 98
- Mei: 122
- Juni: 138
- Juli: 125
- Augustus: 111
- September: 110
- Oktober: 119
- November: 114
- December: 124
Maakt een totaal van 1364.
Juni was de maand met de meeste doden..
Bekijk ook voor andere jaren de doodsoorzaken. (Niet aanklikbare links zijn nog niet verwerkt/online)
- Doodsoorzaken 1940
- Doodsoorzaken 1941
- Doodsoorzaken 1942
- Doodsoorzaken 1943
- Doodsoorzaken 1944
- Doodsoorzaken 1945
- Doodsoorzaken na de oorlog
Elk bericht is tot stand gekomen door gebruik te maken van diverse bronnen.
- SGLO [Studiegroep Luchtoorlog]
- Find a Grave Ysselsteyn [Fred van den Munckhof]
- Stichting Oorlogsslachtoffers [Richard Schoutissen]
- Ancestry Duitse database [Betaalde database]
- Boek: Achtung Minen-Antoon Meijers
- Boek: Duitse militaire begraafplaats Ysselsteyn-Hans Sakkers
- Alle getoonde foto’s zijn door de webmaster gemaakt tenzij anders vermeld. Deze mogen dus ook niet zonder schriftelijke toestemming verspreid worden.
