Laatste wijziging: 29 januari 2024.
Een poosje geleden tijdens een oorlogsgravenrondrit de begraafplaats aan de Tongerseweg in Maastricht bezocht.
Op de ererotonde nr 10 naast vak R vind je diverse Nederlandse oorlogsgraven.
Het bezoek aan deze begraafplaats is goed te combineren met bijvoorbeeld de Amerikaanse begraafplaats in Margraten of met fort Eben Emael. Deel I van de Nederlandse oorlogsgraven rondom de rotonde vind je hier.
Onderaan de pagina vind je alle bronvermeldingen van de betreffende graven.
H. L Wunnik
We gaan verder waar we in deel I gestopt waren. Links naast het graf van Pieter Walraeven vind je het graf van Hendricus Ludovicus van Wunnik, Marinier 3e klasse. Geboren op 4 januari 1920 en overleden op 15 mei 1940. Althans dit staat in zijn archief (3), de steen vermeldt echter dat hij op 14 mei is overleden. Om het geheel nog onduidelijker te maken meldt de site Zuidfront-Holland1940.nl dat hij op de 13e is gesneuveld. Deze site stelt uit studies van verslagen zeker te zijn dat het maandagochtend de 13e is gebeurd. Hij werd onder de gewelven van de Willemsbrug te Rotterdam in zijn hoofd geraakt en overleed ter plekke. (4)
H.N Crapts
Henricus Nicolaas Crapts is in Maastricht geboren op 6 december 1913. Op 13 september 1944 kwam om op 30jarige leeftijd om het leven in Lanaye, België. Als lid van het verzet en onderdeel van de Witte brigade te België is hij omgekomen tijdens gevechten met de Duitsers net voor de bevrijding. Henricus werd op 13 september begraven in Maastricht en in 1946 verplaatst naar zijn huidige rustplaats op de ererotonde.
J.L.D Dekking
We lopen weer 1 graf naar links en komen bij het graf van Jean Louis, roepnaam “Duc” Dekking. Geboren op 13 oktober 1922 in Leiden.
Jean is als burger in een militair uniform rond 10 december 1944 in Duitsland overleden en daarna overgebracht naar Margraten.
Vanwege het feit dat hij werd gevonden in een Amerikaans uniform en een zakboekje van een Amerikaanse soldaat op zak had, werd hij in eerste instantie logischerwijs aangezien als Amerikaanse soldaat. Om deze reden werd hij naar Margraten gebracht en daar begraven. Bij nader onderzoek bleken de papieren van een soldaat te zijn die nog leefde en deze verklaarde een uniform en zijn zakboekje aan Jean te hebben gegeven.
De locatie waar hij gevonden werd is om militaire redenen niet bekend gemaakt. Jean werd daarna overgebracht naar de begraafplaats aan de Tongerseweg in Maastricht.
In 1946 kreeg hij zijn permanente graf aan de ererotonde. Lees het uitgebreide verhaal op de bronsite onderaan deze pagina.
W.F Christophe
Geboren op 7 mei 1920 te Maastricht en tijdens de inval op 11 mei 1940 overleden te Dordrecht. Enkele dagen na zijn 20ste verjaardag kwam een einde aan het leven van Wilhelmus Franciscus Christophe. Volgens de website Zuidfront-Holland kwam de soldaat Christophe om het leven tijdens een actie in Dordrecht om daar een woonwijk af te zetten. Hierbij fietsten ze recht in het vuur van de Duitsers waarbij er meteen 6 man om het leven kwam en 4 gewond raakten.
A.H.L Dresen
We lopen voorbij het monument van de Indiëgangers en komen dan aan de andere zijde van de rotonde de volgende grafsteen tegen.
Alphonse Henri Louis Dresen was een verzetsstrijder geboren te Luik (B) en is op 58jarige leeftijd gefusilleerd. Op 5 januari 1944 is hij doodgeschoten. Een fragment uit het indrukwekkende verhaal van zijn kleindochter lees je hier:
Op 27 november was de herberechting. Op die datum werd alsnog het doodvonnis uitgesproken. De 22e verzetsstrijder uit de groep Erkens werd alsnog gefusilleerd. Tweemaal werd hij opgehaald en schoten ze om te pesten met losse flodders. De derde maal op 5 Januari 1944 was het wel raak. Geblinddoekt op 58-jarige leeftijd ging Alphonse Dresen ten onder.
Alphons was een medewerker bij de NS en zag zodoende treinen met daarop tanks en pantserwagens voorbijkomen van de Duitsers. Hij noteerde de kentekens en gaf deze door. Door verraad van binnenuit is hij gearresteerd door de SDer Richard Nitch en via de gevangenis in Maastricht overgebracht naar de gevangenis in Haaren (NB). Hierna is hij overgebracht naar Fort Rijnauwen bij Utrecht alwaar hij op 5 januari is gefusilleerd. Zijn as is daarna in Duitsland op een kerkhof terecht gekomen en zijn weduwe heeft een verzoek ingediend of hij overgebracht kon worden naar Nederland. Op 29 mei 1948 is hij hier herbegraven op de ererotonde.
L.T Brouwer
Leendert (Leo) Theodorus Brouwer, geboren te Nijmegen en op 35 jarige leeftijd overleden te Wellerlooi. Hij is ter dood veroordeeld voor zijn rol als districtsleider van de Centrale-Contrôledienst in de mei-staking van 1943. Leo zette zich in voor de Nederlandse oud-militairen die werden opgeroepen voor de arbeitseinsatz.
Hij en vele anderen probeerden dmv een staking te voorkomen dat deze militairen naar Duitsland moesten om daar verplicht te werken voor de bezetter.
Dit heeft hij met zijn leven moeten bekopen. Op 2 mei werd hij in Wellerlooi gefusilleerd.
P.L Ruijters
Peter Leonard Ruijters, geboren op 10 oktober te 1892 in Echt en ook op 2 mei 1943 overleden. Peter was net als Leo Brouwer lid van de CCD en was als Adj. Hoofdcontroleur actief. Zijn verhaal gaat geheel op met Leo en hij werd ook tegelijk met hem gefusilleerd.
In Wellerlooi werd na de oorlog pas het massagraf ontdekt waar ze gefusilleerd waren.
Heden staat er een monument op de locatie waar zij het leven lieten. Tezamen met Leo en Peter werden ook J.L. Boogerd, M.A.M. Bouman, R. Savelsberg, M. Tempelaars en S. Toussaint doodgeschoten. De betreffende aanklager bij het Polizei-Standgericht was Richard Nitch. Dezelfde SDer die ook verantwoordelijk was voor de arrestatie van eerder vermelde Alphons Dresen.
Een 15koppig executiepeloton ontnam hun leven op 2 mei.
J. Smit
Josepf (Sef) Smit, geboren op 9 september te Roermond en op 17 september 1942 gefusilleerd te Amsterdam. Sef was een beroepsmilitair, een sergeant bij 13e Regiment infanterie. Na de inval was hij als hoofd van de O.D, groep Heerlen, actief.
Hij is na te zijn gefusilleerd gecremeerd en zijn urn is naar Duitsland gebracht. Pas in 1954 werd zijn urn gevonden in Osnabrück (D) en is daarna overgebracht naar zijn huidige rustplaats in Maastricht.
Hier kreeg hij op maandag 17 mei 1954 onder toezicht van een vuurpeloton en vele tientallen toeschouwers een erebegrafenis.
A.J.G Fleischeuer
We gaan weer 1 graf naar links en komen dan bij het laatste graf aan van de ererotonde. Hier ligt Adèle Jan Gerard Fleischeuer, geboren op 25 februari 1889 en op 29 maart 1945 in Duitsland overleden. Gerard werd lid van het verzet en nam diverse ondergedoken joden in huis. Waarschijnlijk door verraad werd hij en de 10 ondergedoken joden op 16 november 1943 opgepakt. De joden werden naar kamp Auschwitz gebracht en daar vermoord. Gerard werd naar het concentratiekamp Dachau overgebracht en overleed daar op 29 maart 1945, net 1 maand voor de bevrijding van het kamp.
Pas 20 jaar later werd zijn graf ontdekt en werd hij overgebracht naar Maastricht. Zijn weduwe was al die tijd onwetend waar hij begraven lag. Gelukkig kon ze nog meemaken dat Gerard werd overgebracht naar Maastricht, een kleine 2 jaar later overleed ze in oktober 1967 en werd ook op de begraafplaats te Maastricht begraven.
Beiden hebben postuum het Yad Vashem uitgereikt gekregen voor hun verzetsdaden.
In de links van gebruikte bronnen kun je de indrukwekkende briefwisseling lezen over het identificeren van Gerard, de vragenlijsten die de familie kreeg toegestuurd.
Grotere kaart weergeven
Gebruikte bronnen
- NIOD
- Oorlogsgravenstichting
- Nationale archief Wunnik
- Zuifront-Holland1940.nl verhaal Wunnik
- Nationale archief Crapts
- Nationale archief Dekking
- Duc Dekking
- Nationaal archief W.F Christophe
- Zuidfront-Holland1940.nl
- Dresen OGS
- Nationaal archief A Dresen
- Brouwer OGS
- Nationaal archief L Brouwer
- Nationaal archief P Ruijters
- Nationaal archief Sef Smit
- Begrafenis Sef Smit
- OGS Gerard Fleischeuer
- Nationaal archief Gerard Fleischeuer
- Yad Vashem