Burgerbegraafplaats-Assen Zuiderbegraafplaats

Laatste wijziging: 29 januari 2024.

Ter afwisseling van de vele oorlogsgraven ook eens wat fotoartikelen over burgerbegraafplaatsen.
Om te beginnen de Zuiderbegraafplaats te Assen waar ik in mei 2021 was voor de diverse oorlogsgraven, maar de begraafplaats ansich is ook prachtig met zijn talloze oude graven.

Redenen voor bezoeken van oude begraafplaatsen

Je kunt uit verschillende interesses naar een begraafplaats gaan. Als eerste punt is het een rustplaats waar nabestaanden kunnen rouwen. Sommigen gaan er heen voor de rust, de natuur of het wandelen ansich. Je kunt er heengaan vanuit de historische interesse voor bepaalde personen die er liggen. Burgemeesters, artiesten of gewoon mensen die belangrijk waren voor de betreffende stad.
Of je gaat vanuit interesse omtrent de dood en alles daaromheen. De mysterie, het spannende, de symboliek op de graven en de begraafplaats. Hoe gingen ze vroeger om met het begraven van dierbaren, hoe is dat geëvolueerd?
Voor mij persoonlijk gelden alle bovenstaande punten.

Inleiding

Soms hebben de oude graven op de Zuider-begraafplaats een erg verwaarloosd uiterlijk maar dat geeft charme aan een begraafplaats. Het hoeft niet allemaal keurig recht in het gelid te staan. Het ziet er goed onderhouden uit wat niet overeenkomt met mijn bovenstaande uitspraak over een verwaarloosd uiterlijk. Maar een eeuwenoud graf is soms niet meer fatsoenlijk te repareren waardoor je er beter niets aan kunt doen anders dan zorgen dat het niet verder vervalt.
De begraafplaats ansich, het park etc ziet er goed onderhouden uit waardoor het een mooie wandeling oplevert tussen de oude grafstenen. Je kunt zien dat hier vrijwilligers rondlopen die alles netjes bijhouden.

Op de begraafplaats kunnen enkel nog bijzettingen gedaan worden, nieuwe graven worden niet meer uitgegeven. Het is tegenwoordig een monument welke eind 1800 is aangelegd.
Je vindt de begraafplaats aan de Beilerweg te Assen en is te bezoeken tussen zonsopgang en zonsondergang.

Ingangspoort en infoborden

Je komt binnen via de poort aan de Beilerweg. Aan beide zijdes staan op de zuilen een gesluierde urn, een Romeins symbool voor de dood en de rouw. Aan je linkerzijde vind je een plattegrond en tevens een infobord over de gesneuvelde militairen die hier liggen. Het groene bordje met de tekst “Oorlogsgraven van het gemenebest” verraadt dat er graven liggen van in dit geval Britse vliegers welke neergestort zijn. Het bordje eronder “Nederlandse oorlogsgraven” is duidelijk, je vindt ergens op de begraafplaats een aantal graven van Nederlanders die tijdens de 2e wereldoorlog omgekomen zijn door oorlogshandelingen. Niet elk graf uit 40-45 is een oorlogsgraf uiteraard. Mensen gingen ook toen op natuurlijke manieren dood, dit zijn dus geen oorlogsgraven.

De meeste begraafplaatsen die ik tot op heden bezocht heb melden nauwelijks tot niet waar je de betreffende Nederlandse oorlogsgraven kunt vinden. Dat is dus vaak een zoektocht. Soms geeft de site van de oorlogsgravenstichting wat info over waar je een graf kunt vinden en staat er een foto bij. Is de betreffende steen een witte uniforme steen die het OGS gebruikt dan vind je het graf wel, is het echter een familiegraf met eigen steen, dan wens ik je veel succes en trek er op grote begraafplaatsen met duizenden graven maar een paar uur voor uit om alle graven na te lopen.

De Zuiderbegraafplaats heeft wel een infobord en daarop staan wel een aantal graven vermeld, dat is netjes. Waarom ze niet alle oorlogsgraven aangeven is dan weer een raadsel. Gelukkig zijn het 6 graven met uniforme stenen, die vind je relatief makkelijk.
Ook vind je er 1 “fout” oorlogsgraf. Een graf van een oorlogsmisdadiger. Vader en zoon Lamberts liggen in een dubbelgraf. De namen van de echtgenotes staan ook vermeld op de steen maar de tekst suggereert dat ze daar niet liggen.

Baarhuisje en oude graven

Elke begraafplaats was verplicht sinds 1872 een zogenaamd baarhuisje te hebben waar de overledene opgebaard kon worden tot de begrafenis. Als je na binnenkomst het pad rechtsaf volgt kom je er vanzelf langs. Voor het baarhuisje vind je prachtige oude graven waaronder ook de reeds eerder vermelde “verwaarloosde” graven.

Even verderop ligt een graf wat me opviel omdat het rijkelijk versierd was. Het bleek een kindergraf te zijn, hoewel al 75 jaar oud leek het recent doordat het veel aandacht krijgt getuige de kleurrijke kabouterbeelden, katten en hondenbeeldjes en wat bloemen. Jepie Kuiper werd net geen 6 jaar oud.

Oorlogsgraven

Geheel achteraan op de begraafplaats vind je de Britse oorlogsgraven en links er langs het monument met namenzuil en er achter 10 verzetsgraven. Een aantal van hen zijn geëxecuteerd bij de Woeste hoeve in Apeldoorn naar aanleiding van een aanslag van het verzet op een wagen die daar voorbij kwam. Hierin bleek Hanns Albin Rauter te zitten.

Even een sprong naar een stuk verderop waar nog een zestal Nederlandse oorlogsgraven liggen. Deze mannen zijn omgekomen in Duitsland na dwangarbeit.

Opvallende graven

Hieronder wat graven die mij persoonlijk opvielen door hun vorm, teksten of staat.
Je kunt hier veel verschillende soorten grafversieringen vinden. Van een “simpele” Stèle of zerk tot allerlei soorten hekwerkjes rond de graven. Compleet gesmede en/of gegoten ijzeren hekwerken tot stenen paaltjes met daartussenin kettingen.

Soms steekt er enkel nog een stukje steen uit de grond waar een graf ligt, of een in elkaar gestort stenen bouwwerk wat eens een statig graf was.

‘Semper fidelis Semper paratus‘ staat er op het graf van Jan Koetsier, een arts welke in 1887 geboren is en in 1943 stierf.
Dit grafmonument valt erg op tussen de andere graven vanwege de vorm en kleur.
Een ander opvallend graf vanwege de grootte is het familiegraf van de familie Dinckgreve. Je vindt diverse symbolen op dit graf. Een anker wat staat voor hoop en standvastigheid, een kruis het christelijke symbool voor het einde/het lijden van jezus en een hart met pijl erdoor. In deze 3voudige vorm staat het dus voor hoop, geloof en liefde. Een engel bovenop het graf symboliseert de boodschapper van het goddelijke woord.
Links ligt vader Roelof Dickgreve, geboren 1863 en overleden in 1928.
Midden is het graf van de zoon Sixtus Dinckgreve, geboren in 1892 en overleden in 1927.
Rechts ligt moeder Jantina Dinckgreve-Groenwold. Geboren in 1859 en overleden in 1941.

Uiteraard kun je het beste gewoon zelf een bezoek brengen aan de begraafplaats en genieten van de rustige wandeling door het mooie groene park.